Omdat het visuele en tactiele aspect in onze huidige maatschappij heel belangrijk is, is de huid de visuele getuige van veroudering. Laten we dus nooit vergeten dat we de uiterlijke weerspiegeling zijn van onze innerlijke toestand. En hoe vreemd het ook mag klinken, de darm en zijn flora spelen een belangrijke rol! De mechanismen van veroudering hangen af van omgevingsfactoren en constitutieve genetische factoren. De belangrijkste exogene omgevingsfactoren zijn voornamelijk voeding, roken, zonlicht (dat aanzienlijke oxidatieve stress veroorzaakt) en vervuiling. Er zijn twee belangrijke verouderingsmechanismen bekend, die hoofdzakelijk verband houden met voeding, namelijk oxidatieve stress en carbonylstress. Methylglyoxaal is dan de moleculaire link tussen beide. ROS (radical oxygen species) en AGE (advanced glycation end products) veranderen eiwitten (enzymen), lipiden (membranen) en nucleïnezuren (DNA), en zijn daardoor betrokken bij tal van ziekten zoals senescentie, kanker, hart- en vaatziekten, de ziekte van Alzheimer, maculadegeneratie, diabetes, artritis… 

Oxidatieve stress wordt veroorzaakt door een verstoring van het evenwicht tussen vrije radicalen en het antioxidante afweersysteem. De rol van de kwaliteit van voedsel is onmiskenbaar, zeker in onze moderne fastfoodwereld waarin kwaliteitsvolle voeding steeds zeldzamer wordt. De oxidatie van DNA kan mutaties veroorzaken, de oxidatie van eiwitten kan de functie van dat eiwit vernietigen; neem bijvoorbeeld het geval van alfa1-antitrypsine, een enzym dat in de lever wordt gesynthetiseerd en dat de elasticiteit van de longblaasjes mogelijk maakt. Bij rokers veroorzaakt de versnelde oxidatie longemfyseem, wat tot COPD leidt. Endogene oxidatieve factoren zijn gericht op drie belangrijke verschijnselen: de mitochondriën (verantwoordelijk voor 95% van de ROS) (1), de leverontgifting en de ontsteking. Hier komt de rol van antioxidanten tot zijn recht, want die moleculen zijn in staat ROS (van endogene of exogene oorsprong) om te zetten in onschadelijke moleculen. Een van de krachtigste antioxidanten is alfaliponzuur, bij voorkeur in zijn (natuurlijke) R-vorm wanneer het wordt toegediend.

Glycatie is ook verantwoordelijk voor de huidveroudering die we opmerken als we naar onze oude foto’s kijken (2). Diabetes is een van de duidelijkste modellen van versnelde veroudering (van de inwendige organen, maar ook van de huid). Daarom zouden we diabetespatiënten moeten aanraden hun calorieën te beperken. Op die manier vertragen ze hun veroudering en leven ze langer, op voorwaarde dat hun voeding evenwichtig is, rijk aan voedingsstoffen, en geen bepaalde voedingstekorten veroorzaakt. Die beperking moet natuurlijk geleidelijk gebeuren, want het lichaam moet de tijd hebben om zich aan de nieuwe situatie aan te passen. Door calorieën te beperken, activeert de patiënt het SIRT1-gen (silent information regulator protein) en neemt zijn of haar levensverwachting toe. De maximale levensduur van de mens en alle andere soorten is waarschijnlijk (gedeeltelijk) genetisch bepaald. Ook alfaliponzuur activeert SIRT1 en SIRT2. Sirtuïnes stimuleren herstel, maar geen celdood onder stress (3). Resveratrol, een polyfenol in rode wijn, verhoogt de activiteit van sirtuïnes met een factor 13. Dat kan verklaren waarom senioren met een lange levensverwachting houden van hun dagelijkse glaasje rode wijn… Daarom wordt resveratrol beschouwd als een voedingsstof die veroudering tegengaat. 

Alfaliponzuur is de krachtigste antioxidant, met de bijzondere eigenschap dat een teveel ervan geen kwaad kan! In onze voeding is ze aanwezig in broccoli en spinazie, maar we zouden er elke dag kilo’s van moeten consumeren, en dat is niet echt aan te raden… De juiste supplementen zijn daarom van groot belang.

Auteur: Olivier Segers